Python somo la 23: Library kwenye python

Hapa utajifunza maana ya library, kazi zake aina zake na jinsi ya ku install lirary

Library kwenye Python

 

---

 

Maana ya Library

Library kwenye Python ni mkusanyiko wa modules zilizotayari ambazo zina kazi nyingi zilizowekwa kwa ajili ya kurahisisha uandishi wa programu. Library hutoa zana za kutumia tena msimbo wa programu kwa kuondoa haja ya kuandika kazi kutoka mwanzo.

Python inakuja na Standard Library ambayo inajumuisha modules nyingi zinazoshughulikia kazi za kawaida, kama vile hesabu, tarehe, kushughulikia faili, na mtandao. Zaidi ya hayo, kuna libraries za nje (third-party libraries) ambazo zinaweza kusanikwa na kutumika kulingana na mahitaji maalum.

 

---

 

Aina za Libraries

1. Built-in Libraries (Standard Library):

• Zinakuja na Python, hazihitaji kusanikwa.

• Mfano:

• math kwa hesabu za kisayansi.

• os kwa kushughulikia faili na mfumo wa kompyuta.

• random kwa kazi za nasibu.

2. Third-party Libraries:

• Zinahitaji kusanikwa kwa kutumia zana kama pip.

• Mfano:

• NumPy Hutumika kwenye kufanya hahesabu. Watu wa hesabu wanaitumia hii ku solve problems.

• Pandas kwa uchambuzi wa data. Hutumiwa na watu wa data scientist

• Matplotlib kwa uchoraji wa michoro.

3. User-defined Libraries:

• Libraries unazounda mwenyewe kwa mahitaji maalum ya mradi.

 

---

 

Kazi za Libraries

Libraries hufanya kazi nyingi zenye manufaa, ikiwa ni pamoja na:

• Kuongeza tija kwa kurahisisha kazi ngumu.

• Kutoa msimbo uliothibitishwa na salama.

• Kutoa suluhisho za hali ya juu kwa matatizo ya kawaida.

• Kusaidia usimamizi wa miradi mikubwa kwa kuweka msimbo wa kazi zinazofanana pamoja.

 

---

 

Kutumia Libraries

1. Built-in Library

(a) Math Library:

 

import math

 

# Hesabu za kisayansi

print(math.sqrt(16))          # Mzizi wa pili wa 16

print(math.pi)                # Thamani ya pi

print(math.sin(math.radians(90)))  # Sine ya 90°

 

(b) Random Library:

 

import random

 

# Kuchagua namba ya bahati nasibu

print(random.randint(1, 10))  # Namba kati ya 1 na 10

print(random.choice(['A', 'B', 'C']))  # Chagua moja kutoka kwenye orodha

 

(c) OS Library:

 

import os

 

# Kushughulikia faili na folda

print(os.getcwd())            # Pata directory ya sasa

os.mkdir("mfano")             # Unda directory mpya inayoitwa 'mfano'

 

 

---

 

2. Third-party Library

Ili uweze kutumia hizi third party librar kwanz autahitajika ku sakinisha yaani ku instal. Hapo chini tutajifunza ku install moja moja na kuonyesha mifano yake. Kuelewa zaiidi kuhusu hizi library utahitajika kuisoma kila library kivyake. Tembelea w3school.com wamefundisha hizi library. Ila huko mbele tunaweza kuja kuzisoma.

(a) NumPy:

Sanikisha (install)  library kwa kutumia pip install numpy kwenye terminal.angalia picha hapo chini

Hapo namba 1 ndio kwenye batani ambayo ukiibofya hiyo terminal itafunguka. Sasa weka command za ku install hiyo library hapo mbele angalia namba 2 hapo kwneye picha. Baada ya hapo bofya inter ku install

Baada ya hapo kuwa na subira ukisubilia library ku download

 

Ikikamilika utaona hapo imeandika success

Sasa ni wakati wa kuitumia library yetu. Jinsi ya kuitumia ni kama vile ambavyo tumetumia library za standard. Pia kupata maelekezo zaidi kuhusu matumizi ya library hii unaweza kuyapata hapa  https://numpy.org/doc/stable/user/absolute_beginners.html

Mfano:

Tunakwend akufanya mahesabu kuhusu matrix. Kwanza tutatengeneza arrya ambayo itabeba matrix number

 

import numpy as np

 

# Unda matrix na fanya hesabu

matrix = np.array([[1, 2], [3, 4]])

print(np.sum(matrix))         # Jumla ya vipengele vyote

print(np.linalg.inv(matrix))  # Pata inverse ya matrix

 

(b) Pandas:

Sanikisha kwa kutumia pip install pandas: Kwa maelezo zaidi cheki kwenye website yao https://pandas.pydata.org/docs/

 

import pandas as pd

 

# Unda DataFrame na uchanganue data

data = {'Jina': ['Ali', 'Asha'], 'Umri': [25, 30]}

df = pd.DataFrame(data)

print(df)

 

 

(c) Matplotlib:

Sanikisha kwa kutumia pip install matplotlib: kwa maelezo zaidi wacheki kwenye website yao https://matplotlib.org/

 

import matplotlib.pyplot as plt

 

# Chora grafu

x = [1, 2, 3, 4]

y = [10, 20, 25, 30]

plt.plot(x, y)

plt.title("Grafu ya Mfano")

plt.show()

 

 

---

 

3. User-defined Library

Kama unavyoandika module, unaweza pia kuunda library yako.

Mfano:

1. Tengeneza faili mahesabu.py:

python

Copy code

def jumla(a, b):

    return a + b

 

def tofauti(a, b):

    return a - b

 

2. Tumia kwenye programu yako:

import mahesabu

 

print(mahesabu.jumla(5, 3))       # 8

print(mahesabu.tofauti(10, 7))    # 3

 

 

---

 

Jinsi ya Kusimamia Libraries

Python hutumia pip kusanikisha, kusasisha, na kuondoa libraries za nje.

Sanikisha Library

 

pip install library_name

 

Sasisha Library

pip install --upgrade library_name

 

Ondoa Library

 

pip uninstall library_name

 

Orodhesha Libraries Zilizosanidiwa

 

pip list

 

 

---

 

Faida za Libraries

1. Kurahisisha kazi: Zinatoa kazi zilizokamilika na zilizothibitishwa.

2. Kuokoa muda: Unatumia kazi zilizokwishatengenezwa badala ya kuziandika upya.

3. Kubadilika: Libraries nyingi hutoa suluhisho za hali ya juu ambazo zinaweza kubadilishwa kulingana na mahitaji.

 

---

 

Hitimisho

Libraries kwenye Python ni zana muhimu za kuboresha tija, kurahisisha kazi, na kuongeza ufanisi katika maendeleo ya programu. Ikiwa ni built-in, third-party, au user-defined, libraries zina uwezo mkubwa wa kurahisisha maendeleo ya programu, hasa katika miradi mikubwa.

 

Download Post hii hapa

Download App Yetu

Jifunze zaidi, na wasiliana nasi ukiwa na App yetu. Bofya link hapo chini kuweza kuipakua.

Download Now

Nyuma Endelea

Umeionaje Makala hii.. ?