Python somo la 29: Encaosulation kwneye python

Katika somo hili utajifunza maana ya encapsulation na sheria za uandishi wake

Encapsulation kwenye pyton

1. Encapsulation ni nini?

Encapsulation ni dhana ya kuficha data ya ndani ya object ili isiweze kufikiwa moja kwa moja kutoka nje ya class.

• Hii inamaanisha kuwa property au method iliyo ndani ya class haiwezi kufikiwa au kubadilishwa moja kwa moja kutoka nje.

• Kwa kutumia encapsulation, tunaweza kudhibiti jinsi data inavyopatikana au kubadilishwa kupitia mbinu (methods) maalum.

• Lengo kuu ni:

1. Kulinda data dhidi ya mabadiliko yasiyotarajiwa.

2. Kuweka mipaka ya ufikiaji ili kuboresha usalama wa programu.

2. Kwanini Tunahitaji Encapsulation?

• Ulinzi wa Data: Inawezesha kudhibiti jinsi property na method za object zinavyofikiwa au kubadilishwa.

• Kupunguza Makosa: Inazuia mabadiliko yasiyoidhinishwa kwenye data.

• Rahisi Kudhibiti: Programu inakuwa rahisi kuelewa, kudumisha, na kufanya marekebisho bila kuvunja sehemu nyingine.

• Usalama: Huzuia ufikiaji wa moja kwa moja wa data muhimu kutoka nje ya class.

3. Viwango vya Ufikiaji (Access Levels)

Ili kufanikisha encapsulation, tunatumia viwango vya ufikiaji vya property na method kwenye class. Python hutoa viwango vitatu vya msingi:

a) Public

• Property na method zinazoonekana na kufikiwa moja kwa moja kutoka nje ya class.

• Kwa kawaida attribute zinakuwa ni public by default.

Mfano:
class Example:

    def __init__(self):

        self.data = "Public Data"  # Public

obj = Example()

print(obj.data)  # Inaweza kufikiwa moja kwa moja

b) Protected

• Property na method zinazofikiwa ndani ya class husika na class zilizorithi (subclasses). Kuhusu class zinazorithi tutajifunza mbeleni.

• Hutangulizwa na alama ya underscore moja _.

class Example:

    def __init__(self):

        self.data = "Protected Data"  # Private attribute


# Kufikia private attribute moja kwa moja nje ya class

obj = Example()

print(obj.data)  

Katika mfano huo tumeweza kuprint attribute data bila ya tatizo nje ya class. Huu ni mfano wa public. Lakini sasa hebu tufanye attribute data kuwa protected.

Mfano

class Example:

    def __init__(self):

        self._data = "Protected Data"  # Private attribute

# Kufikia private attribute moja kwa moja nje ya class

obj = Example()

print(obj._data)

Pia kuna namna ambavyo protected inaweza kutumika lakini sio njia inayoshauriwa kutumia yaani haipendezi.

Mfano:
class Example:

    def __init__(self):

        self._data = "Protected Data"  # Protected

obj = Example()

print(obj._data)  # Inaweza kufikiwa lakini haipendekezwi

Mfano wa kurithi protected

class Parent:

    def __init__(self):

        self._data = "Protected Data"  # Protected attribute

    def display_data(self):

        print(f"Data from Parent: {self._data}")

class Child(Parent):

    def modify_data(self, new_data):

        self._data = new_data  # Accessing and modifying protected attribute

        print(f"Data modified in Child: {self._data}")

# Kutengeneza object ya Child class

child_obj = Child()

# Kufikia na kuonyesha protected attribute kupitia parent method

child_obj.display_data()  # Output: Data from Parent: Protected Data

# Kufikia na kubadilisha protected attribute kupitia child method

child_obj.modify_data("New Protected Data")  # Output: Data modified in Child: New Protected Data

# Kuhakikisha mabadiliko yanadumu

child_obj.display_data()  # Output: Data from Parent: New Protected Data

 ...

Tafadhali login au jisajili uendelee kusoma makala hii