Huduma ya kwanz akwa aliyeumwa na nyoka
Katika somo hili utakwend akujifunza jinsi ya kumsaidia aliyeumwa na nyoka
HUDUMA YA KWANZA KWA MTU ALIYEUMWA NA NYOKA – MUONGOZO KUTOKA KWA MTALAMU WA AFYA
Utangulizi
Kuumwa na nyoka ni hali ya dharura ya kiafya inayohitaji matibabu ya haraka. Lakini katika mazingira mengi ya vijijini na porini, mgonjwa anaweza kuwa mbali na hospitali au msaada wa kitabibu. Hali hii inahitaji hatua za haraka za huduma ya kwanza ili kupunguza madhara kabla ya kufikishwa kituo cha afya.
HATUA ZA HARAKA ZA HUDUMA YA KWANZA
1. Muondoe mgonjwa mahali alipoumwa
-
Mpeleke mbali na eneo ambalo nyoka yupo ili kuzuia shambulizi la pili.
-
Hakikisha eneo ni salama kabla ya kumkaribia.
2. Mtulize mgonjwa
-
Hofu na mshtuko huongeza kasi ya mzunguko wa damu, na hivyo kusambaza sumu kwa haraka zaidi.
-
Mfariji, muambie kuwa msaada unapatikana, na tumia lugha ya utulivu.
3. Mpumzishe sehemu moja
-
Mruhusu akae au alale kwa utulivu.
-
Epuka kumwacha atembee au kushughulika — harakati huchochea usambazaji wa sumu.
4. Banio (Pressure Immobilization Technique) – Ikiwezekana
-
Kama umejifunza mbinu ya “pressure immobilization”, tumia bandeji au kitambaa safi kufunga juu ya jeraha kwa shinikizo la wastani (si sana kuzuia damu).
-
Kisha funga kiungo husika kwa uangalifu ili kisiweze kusogea.
5. Kuinua eneo lililoumwa (kidogo)
-
Lainisha kiungo kilichoathirika chini ya kiwango cha moyo, ili kupunguza kasi ya sumu kuenea.
6. Ondoa vitu vya kubana
-
Vua pete, saa, vikuku n.k. katika kiungo kilichoathirika kabla ya kuvimba.
MAMBO YASIYORUHUSIWA KUFANYWA
🚫 USIFANYE HAYA KABISA:
-
❌ Usimkamue au kukata jeraha ili kutoa damu.
-
❌ Usinyonyoe jeraha kwa mdomo.
-
❌ Usitumie barafu au maji ya baridi kwenye jeraha.
-
❌ Usimnyweshe pombe au dawa za kulevya.
-
❌ Usitumie tourniquet (kamba kali ya kufunga mshipa) – husababisha madhara makubwa ya kudumu.
-
❌ Usijaribu kumwua nyoka kwa lazima – ni hatari, isipokuwa kama nyoka ameuliwa tayari na unaweza kumbeba kwa tahadhari.
MAMBO YANAYORUHUSIWA / YANAYOSAIDIA
✅ Haya yanaweza kusaidia:
-
✅ Kuandika muda na eneo aliloumwa — muhimu kwa daktari.
-
✅ Kama nyoka ameonekana, elezea rangi, ukubwa au chora (isipokuwa ni hatari kufanya hivyo).
-
✅ Tumia bandeji safi kufunika jeraha kama kuna damu.
-
✅ Tayarisha usafiri wa haraka kwenda hospitali — pendelea gari au pikipiki (mtu asitembee mwenyewe).
DALILI ZA KUWA MAKINI NAZO (ONYO)
Zikitokea, mgonjwa anatakiwa afikishwe hospitali HARAKA iwezekanavyo:
-
Kuvimba haraka eneo lililoumwa
-
Maumivu makali yanayoenea
-
Kichefuchefu, kutapika, kizunguzungu
-
Kupumua kwa shida
-
Kupoteza fahamu
-
Kutokwa damu puani, kwenye fizi au sehemu nyingine zisizo za kawaida
Hitimisho
Huduma ya kwanza ni hatua ya kuokoa maisha. Kwa aliye mbali na kituo cha afya, utulivu na uelewa sahihi ni silaha muhimu. Baada ya hatua za awali, mgonjwa apelekwe hospitali haraka iwezekanavyo kwa ajili ya tiba ya sumu ya nyoka (antivenom) na uangalizi wa kitaalamu.
Kumbuka: Kila aina ya nyoka ana sumu tofauti, hivyo matibabu ya kitaalamu hayaepukiki.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetu
Umeionaje Makala hii.. ?
👉1 Simulizi za Hadithi Audio 👉2 Kitabu cha Afya 👉3 Kitau cha Fiqh 👉4 kitabu cha Simulizi 👉5 Bongolite - Game zone - Play free game 👉6 Sira ya Mtume Muhammad (s.a.w)
Post zinazofanana:
Chanjo zinazotolewa nchini Tanzania
Posti hii inahusu zaidi chanjo ambazo utolewa nchini Tanzania, ni chanjo ambazo uzuia Magonjwa ambayo yako katika sehemu mbalimbali za nchi.
Soma Zaidi...Huduma ya Kwanza kwa mtu aloanguka kifafa
Somo hili linakwenda kukueleza jinsi ya kumfanyia huduma ya Kwanza kwa mtu aloanguka kifafa
Soma Zaidi...Utaratibu wa lishe kwa wagonjwa
Somo Hili linakwenda kukueleza kuhusu utaratibu wa lishe kwa wagonjwa
Soma Zaidi...Upungufu wa maji
Somo hili linakwenda kukueleza kuhusu madhara ya upungufu wa maji mwilini
Soma Zaidi...Njia juu zinazosababisha kuenea kwa ugonjwa wa Ukimwi
Post hii inahusu zaidi njia za kuenea kwa ugonjwa wa Ukimwi. Ukimwi ni upungufu wa kinga mwilini.
Soma Zaidi...Dalili za upungufu wa vitamini C mwilini
Somo hili linakwenda kukueleza kuhusu dalili za upungufu wa vitamini C mwilini
Soma Zaidi...Vyakula vya vitamini
Somo hili linakwenda kukueleza kuhusu faida za kiafya za vyakula vya vitamini
Soma Zaidi...Njia za kuzuia damu isiendelee kuvuja
Posti hii inahusu zaidi njia za kuzuia damu isiendelee kuvuja, ni njia ambazo utumika ikiwa kuna damu inavuja kwenye sehemu yoyote ya mwili,kwa hiyo tunaweza kutumia njia hizi ili kuepuka kuendelea kuvuja kwa damu.
Soma Zaidi...Huduma ya Kwanza kwa mwenye kizunguzungu
Somo hili linakwenda kukueleza kuhusu huduma ya Kwanza kwa mtu mwenye kizunguzungu
Soma Zaidi...Ambao hawapaswi kupata chanjo
Posti hii inahusu zaidi watu ambao hawapaswi kupewa chanjo, hawa ni wale ambao wana hali tofauti na ikitokea wakapata chanjo wanaweza kupata madhara badala ya kuwasaidia.
Soma Zaidi...