Huduma ya kwanz akwa aliyeumwa na nyoka
Katika somo hili utakwend akujifunza jinsi ya kumsaidia aliyeumwa na nyoka
HUDUMA YA KWANZA KWA MTU ALIYEUMWA NA NYOKA – MUONGOZO KUTOKA KWA MTALAMU WA AFYA
Utangulizi
Kuumwa na nyoka ni hali ya dharura ya kiafya inayohitaji matibabu ya haraka. Lakini katika mazingira mengi ya vijijini na porini, mgonjwa anaweza kuwa mbali na hospitali au msaada wa kitabibu. Hali hii inahitaji hatua za haraka za huduma ya kwanza ili kupunguza madhara kabla ya kufikishwa kituo cha afya.
HATUA ZA HARAKA ZA HUDUMA YA KWANZA
1. Muondoe mgonjwa mahali alipoumwa
-
Mpeleke mbali na eneo ambalo nyoka yupo ili kuzuia shambulizi la pili.
-
Hakikisha eneo ni salama kabla ya kumkaribia.
2. Mtulize mgonjwa
-
Hofu na mshtuko huongeza kasi ya mzunguko wa damu, na hivyo kusambaza sumu kwa haraka zaidi.
-
Mfariji, muambie kuwa msaada unapatikana, na tumia lugha ya utulivu.
3. Mpumzishe sehemu moja
-
Mruhusu akae au alale kwa utulivu.
-
Epuka kumwacha atembee au kushughulika — harakati huchochea usambazaji wa sumu.
4. Banio (Pressure Immobilization Technique) – Ikiwezekana
-
Kama umejifunza mbinu ya “pressure immobilization”, tumia bandeji au kitambaa safi kufunga juu ya jeraha kwa shinikizo la wastani (si sana kuzuia damu).
-
Kisha funga kiungo husika kwa uangalifu ili kisiweze kusogea.
5. Kuinua eneo lililoumwa (kidogo)
-
Lainisha kiungo kilichoathirika chini ya kiwango cha moyo, ili kupunguza kasi ya sumu kuenea.
6. Ondoa vitu vya kubana
-
Vua pete, saa, vikuku n.k. katika kiungo kilichoathirika kabla ya kuvimba.
MAMBO YASIYORUHUSIWA KUFANYWA
🚫 USIFANYE HAYA KABISA:
-
❌ Usimkamue au kukata jeraha ili kutoa damu.
-
❌ Usinyonyoe jeraha kwa mdomo.
-
❌ Usitumie barafu au maji ya baridi kwenye jeraha.
-
❌ Usimnyweshe pombe au dawa za kulevya.
-
❌ Usitumie tourniquet (kamba kali ya kufunga mshipa) – husababisha madhara makubwa ya kudumu.
-
❌ Usijaribu kumwua nyoka kwa lazima – ni hatari, isipokuwa kama nyoka ameuliwa tayari na unaweza kumbeba kwa tahadhari.
MAMBO YANAYORUHUSIWA / YANAYOSAIDIA
✅ Haya yanaweza kusaidia:
-
✅ Kuandika muda na eneo aliloumwa — muhimu kwa daktari.
-
✅ Kama nyoka ameonekana, elezea rangi, ukubwa au chora (isipokuwa ni hatari kufanya hivyo).
-
✅ Tumia bandeji safi kufunika jeraha kama kuna damu.
-
✅ Tayarisha usafiri wa haraka kwenda hospitali — pendelea gari au pikipiki (mtu asitembee mwenyewe).
DALILI ZA KUWA MAKINI NAZO (ONYO)
Zikitokea, mgonjwa anatakiwa afikishwe hospitali HARAKA iwezekanavyo:
-
Kuvimba haraka eneo lililoumwa
-
Maumivu makali yanayoenea
-
Kichefuchefu, kutapika, kizunguzungu
-
Kupumua kwa shida
-
Kupoteza fahamu
-
Kutokwa damu puani, kwenye fizi au sehemu nyingine zisizo za kawaida
Hitimisho
Huduma ya kwanza ni hatua ya kuokoa maisha. Kwa aliye mbali na kituo cha afya, utulivu na uelewa sahihi ni silaha muhimu. Baada ya hatua za awali, mgonjwa apelekwe hospitali haraka iwezekanavyo kwa ajili ya tiba ya sumu ya nyoka (antivenom) na uangalizi wa kitaalamu.
Kumbuka: Kila aina ya nyoka ana sumu tofauti, hivyo matibabu ya kitaalamu hayaepukiki.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetu
Umeionaje Makala hii.. ?
👉1 Kitau cha Fiqh 👉2 Bongolite - Game zone - Play free game 👉3 kitabu cha Simulizi 👉4 Sira ya Mtume Muhammad (s.a.w) 👉5 Kitabu cha Afya 👉6 Madrasa kiganjani
Post zinazofanana:
Fahamu kuhusu vitamini D na kazi zake mwilini
Hapa utajifunza kuusu vitamini D, kazi zake, upungufu wake na chanzo cha kupata vitamini D.
Soma Zaidi...Hatari ya uzito mkubwa
Posti hii inahusu zaidi hatari zilizopo kwa mtu mwenye uzito mkubwa,kwa sababu ya kuwepo kwa uzito mkubwa na pia unene usio wa kawaida usababisha mtu kuwa na matatizo mbalimbali hasa saratani za kila sehemu kama tutakavyoona.
Soma Zaidi...Mambo yanayopunguza nguvu za kiume
Somo hili linakwenda kukueleza kuhusu Mambo yanayopunguza nguvu za kiume
Soma Zaidi...Fahamu kuhusu virutubisho vya wanga na kazi zake mwilini
Katika vyakula tunaposema wanga tunamaanisha virutubisho ambavyo hupatikana kwenye vyakula. Hivi husaidia sana katika kuifanya miili yetu iwe na nguvu.
Soma Zaidi...Viwango vitatu vya kuungua.
Posti hii inahusu zaidi viwango vitatu vya kuungua. Ili tuweze kujua mtu ameunguaje Kuna viwango vitatu vya kujua kiasi na namna mtu alivyoungua
Soma Zaidi...Kazi za wahudumu wa afya wakati wa kutoa dawa kwa wagojwa
Hii post inahusu zaidi kazi za wahudumu wa afya wakati wa kutoa dawa, ni kanuni zinazopaswa kufuata wakati wa kutoa dawa kwa wagojwa.
Soma Zaidi...Imani potofu juu ya ugonjwa wa Ukimwi.
Posti hii inahusu zaidi imani potofu juu ya ugonjwa wa Ukimwi,ni Imani walizonazo watu wengi kuhusiana na ugonjwa wa Ukimwi.
Soma Zaidi...Makundi manne ya damu na jinsi yanavyotumika
Post hii inahusu zaidi umuhimu wa makundi manne ya damu na jinsi yanavyotumika, Ni magroup manne ya damu ambayo husaidia kuongeza damu kwa mtu ambaye amepungukiwa damu
Soma Zaidi...Namna ya kumlisha Mgonjwa ambaye hawezi kujilisha mwenyewe ni
Posti hii inahusu njia za kumlisha Mgonjwa ambaye hawezi kujilisha wenyewe, hali hii uwa inawapata wagonjwa wale ambao hawawezi kujilisha wenyewe tunaweza kuwalisha kwa njia zifuatazo.
Soma Zaidi...HUDUMA YA KWANZA KWA ALIYEPANDWA NA PRESHA
Presha ya kupanda hutokea pale kipimo kinaposoma zaidi ya 120/80mm Hg.
Soma Zaidi...