Jinsi ya kutoa huduma ya kwanz akwa liyeshambuliwa na pumu

Hii ni huduma ya kwanza kwa aliyeshambuliwa na pumu katika mazingira ambayo ni mbali na kituo cha afya, na hakuna dawa.

Shambulio la pumu linaweza kuwa la kutisha na la dharura, hasa ikiwa mgonjwa hana dawa ya kutuliza (inhaler) au hospitali ipo mbali. Katika hali ambapo mgonjwa anakabiliwa na shambulio la pumu na hakuna inhaler au huduma za karibu, unaweza kuchukua hatua kadhaa za huduma ya kwanza ili kupunguza dalili na kumsaidia mgonjwa kupumua vizuri mpaka apate matibabu. Hapa kuna hatua muhimu za kuchukua:

1. Mpatie mgonjwa nafasi ya kukaa vizuri (Positioning)

• Mkao bora zaidi kwa mtu aliye na shambulio la pumu ni kukaa wima na kulegeza mabega ili mapafu yaweze kupata nafasi ya kupanuka. Kumuamuru mtu kulala chini sio wazo zuri, kwani kulala kunaweza kuzidisha ugumu wa kupumua.

• Mkao wa mbele kidogo huku mikono ikiwa juu ya magoti au kushikilia kitu kama meza unaweza kumsaidia mgonjwa kupumua vizuri zaidi.

2. Msaidie kubaki mtulivu (Calm the person down)

• Pumu huweza kuzidishwa na hofu au wasiwasi, hivyo ni muhimu kwa mgonjwa kubaki mtulivu. Mshauri mgonjwa aendelee kupumua polepole na kwa utulivu. Unapozungumza naye, jaribu kumfariji kwa kutumia maneno ya kutia moyo kama vile, “Utaweza kupumua vizuri hivi karibuni.”

• Uoga na hofu vinaweza kuharakisha kupumua, hali inayoweza kufanya hali kuwa mbaya zaidi, hivyo kuondoa hali ya wasiwasi ni muhimu sana.

3. Pumzi za polepole na za kina (Controlled breathing)

• Mfundishe mgonjwa mbinu za kupumua polepole, kwa mfano: Pumua ndani taratibu kwa kutumia pua, kisha pumua nje kwa muda mrefu zaidi kupitia midomo iliyo banwa (pursed lips breathing). Hii itasaidia kutoa hewa iliyokwama kwenye mapafu na kuwezesha kuingiza hewa mpya.

• Mshauri afanye pumzi fupi na za kina badala ya kupumua haraka kwa sababu kupumua haraka kunaweza kuzidisha hali ya pumu.

4. Ondoa vitu vinavyoweza kuchochea pumu

• Kama kuna kitu chochote kinachoweza kuchochea shambulio la pumu, kama vile chavua, moshi, harufu kali, au vumbi, hakikisha mgonjwa yupo mbali na vichochezi hivyo. Fungua madirisha ili hewa safi ipate kuingia, lakini hakikisha hakuna vumbi au moshi unaoingia.

5. Tumia mvuke wa maji ya moto (Steam inhalation) (ikiwa salama)

• Ikiwa kuna njia ya kupata mvuke salama, kama vile maji ya moto, unaweza kutumia njia hii kumsaidia mgonjwa. Mvuke unaweza kusaidia kufungua njia za hewa zilizobana. Hakikisha mvuke huo si wa moto kupita kiasi ili kuepuka kuungua.

• Acha mgonjwa ainame karibu na chombo chenye maji ya moto na afunike kichwa chake na kitambaa, ili mvuke usambae vizuri.

6. Jiepushe na mazoezi ya mwili (Avoid physical exertion)

• Usimruhusu mgonjwa kufanya mazoezi yoyote au kujaribu kutembea haraka. Hii inaweza kuzidisha hali, kwani mazoezi yanaweza kufanya pumzi kuwa fupi zaidi na kuchochea kubana kwa njia za hewa.

7. Jaribu kunywa kinywaji chenye kafeini (Emergency Option)

• Kama kuna kahawa, chai, au kinywaji chenye kafeini, hii inaweza kusaidia kwa kiasi kidogo. Kafeini inafanana na dawa ya pumu kwa mbali (inafanana kidogo na theophylline, dawa inayotumika kwa baadhi ya wagonjwa wa pumu). Hivyo, kunywa kahawa au chai inaweza kusaidia kupunguza kubana kwa misuli ya njia za hewa kwa muda mfupi, ingawa si mbadala kamili wa inhaler.

8. Mpigie simu huduma za dharura

• Ikiwa hali haibadiliki haraka, au mgonjwa anaendelea kuwa na ugumu wa kupumua, mpigie simu kwa huduma za dharura mara moja. Ni muhimu kupata msaada wa kitaalamu haraka iwezekanavyo, hata kama mgonjwa anaonekana kupata nafuu.

9. Weka tahadhari kwa dalili za hatari zaidi

Ikiwa mgonjwa anaonyesha dalili hizi, huduma ya dharura ni lazima mara moja:

• Kupumua kwa shida sana hata baada ya kupumzika.
• Midomo, uso, au vidole kubadilika kuwa vya rangi ya buluu (ishara ya upungufu wa oksijeni).
• Kupoteza uwezo wa kuzungumza au kutokwa na nguvu kabisa.
• Kutokwa na jasho sana na kuonekana kama anapoteza fahamu.

Mwisho

Kumbuka, hatua hizi ni za muda mfupi tu. Pumu ni ugonjwa unaohitaji matibabu ya kitaalamu, hivyo ni muhimu kwa mgonjwa kupata matibabu ya haraka iwezekanavyo. Baada ya shambulio, ni muhimu kumwona daktari kwa ajili ya tathmini zaidi na kupanga mpango wa matibabu ili kushughulikia mashambulizi ya baadaye.

Je! umeipenda hii post?
Ndio            Hapana            Save post

Rajabu Tarehe 2024-09-09 14:31:02 Topic: magonjwa Main: Masomo File: Download PDF     Share On Facebook or Whatsapp Imesomwa mara 122

Sponsored links
👉1 Simulizi za Hadithi Audio     👉2 kitabu cha Simulizi     👉3 Kitabu cha Afya     👉4 Madrasa kiganjani     👉5 Sira ya Mtume Muhammad (s.a.w)     👉6 Kitau cha Fiqh    

Post zifazofanana:-

Kuharisha choo cha marenda renda ni dalili gani?
Hivi huwa unachunguza choo chako? ivi huwa kinazama kwenye maji ama kinaelea? Kila damu ama malendalenda, je ni cheusi sana na kina harufu kali sana. Soma Zaidi...

Mambo yanayochangia katika makuzi ya mtoto
Post hii inahusu zaidi mambo yanayochangia katika makuzi ya mtoto, mtoto katika makuzi yake anahitaji kutunzwa vizuri Ili akue kwa afya nzuri bila magonjwa Soma Zaidi...

WATU WALIO HATARINI KWA UGONJWA WA MALARIA (wazee, watoto, wajawazito, wageni n.k)
Malaria inaweza kumpata mtu yeyote bila ya kujali mri. Soma Zaidi...

Dalili za Dengue.
Posti hii inahusu zaidi dalili za Dengue,ni Dalili ambazo huwa kwenye makundi matatu na kuwepo kwa makundi hayautegemea kuongezeka kwa tatizo kwa sababu tatizo likiongezeka bila kutibiwa na dalili uongezeka na kufikia kwenye sehemu isiyo ya kawaida kwa mg Soma Zaidi...

Matatozo katika choo kidogo, maradhi ya figo na dalili zake pia namna ya kujikinga na madhradhi ya figo
MATATIZO YA CHOO KIDOGO NA FIGOFigo ni kiungo muhimu sana katika uchujaji wa mkojo, na afya ya mfumo wa utoaji taka mwili. Soma Zaidi...

je..! naweza kuambukizwa fangasi kwa kujamiiana na mtu mwenye fangasi?
Je ukifanya mapenz na mtu mweny aina hi ya fangasi na akawa anayo maambukizi ya ukimwi. Soma Zaidi...

Hatua za Maambukizi ya ugonjwa wa ukimwi.
Posti hii inahusu zaidi hatua mbalimbali za Ugonjwa wa Ukimwi, kawaida Ugonjwa huu huwa na hatua kuu nne ila kila hatua huwa na sifa zake kwa hiyo tunapaswa kujua hatua za Ugonjwa huu na kujaribu kuzuia maambukizi yasisambae kabisa. Soma Zaidi...

Ugonjwa wa vipele kwenye midomo na sehemu za siri.
Posti hii inahusu zaidi kuwepo kwa vipele kwenye midomo na sehemu za siri .Ni ugonjwa ambao kwa kitaalamu huitwa herpes zoster Soma Zaidi...

Madhara ya ugonjwa wa ukimwi kwenye jamii.
Posti hii inahusu zaidi madhara ambayo yanaweza kutokea ikiwa Ugonjwa huu wa ukimwi ukishasmbaa kutoka sehemu moja kwenda nyingine na kuleta madhara makubwa kama ifuatavyo. Soma Zaidi...

maumivu makali sana juu ya tumbo yn kama kuna moto hivi na mgongon kama unadungwa sindano hivi je hizo ni dalili za vidonda vya tumbo?
Dr huwa nasikia maumivu makali sana juu ya tumbo yn kama kuna moto hivi na mgongon kama unadungwa sindano hivi je hizo ni dalili za vidonda vya tumbo? Soma Zaidi...

Namna Maambukizi kwenye milija na ovari yanavyotokea
Post hii inahusu zaidi namna Maambukizi kwenye milija na ovari ambayo yanatokea,Mara nyingi usababisha na bakteria wanaoweza kuingia kupitia sehemu mbalimbali. Soma Zaidi...

Ni zipi dalili za awali za pumu
Kabla ya kubanwa zaidi na pumu, kuna dalili za awali zinzznza kujitokeza, na hapo ndipo utakapoanza kuchukuwa tahadhari. Makala hii itakwenda kukujulisha zaidi kuhusu dalili hizo. Soma Zaidi...