Katika somo hili utakwenda kujifunzakuhusu haraka na irabu katika lugha ya kiarabu
Katika lugha ya Kiarabu, maneno "haraka" na "irabu" yana maana maalum na zinatumika kuonyesha matamshi sahihi ya herufi. Ingawa maneno haya mara nyingi hutumiwa kwa kubadilishana, yana tofauti ndogo ambazo ni muhimu kuelewa.
Haraka ina maana ya "harakati" au "miondoko." Katika muktadha wa tajwid na sarufi ya Kiarabu, haraka inahusu alama maalum zinazowekwa juu au chini ya herufi ili kuonyesha irabu (vokali fupi) ambazo zinapaswa kutamkwa baada ya herufi hiyo. Kuna aina tatu kuu za haraka:
Fatha (فَتْحَة) - inaashiria sauti ya /a/ na huwekwa juu ya herufi.
Mfano: كَ (ka)
Damma (ضَمَّة) - inaashiria sauti ya /u/ na huwekwa juu ya herufi.
Mfano: كُ (ku)
Kasra (كَسْرَة) - inaashiria sauti ya /i/ na huwekwa chini ya herufi.
Mfano: كِ (ki)
Irabu ni neno la Kiarabu linalomaanisha "kufafanua" au "kuweka wazi." Katika sarufi ya Kiarabu, irabu ni mchakato wa kubadilisha matamshi ya mwisho ya neno (haraka ya mwisho) kulingana na nafasi yake katika sentensi na kazi yake kisarufi. Irabu inaweza kuashiria majukumu kama vile nomino kuwa katika hali ya nominative, accusative, au genitive. Irabu inaweza kuwa na alama za haraka lakini pia inaweza kuhusisha alama nyingine kama tanwin na sukun.
Irabu ni kama:
Fani ya Matumizi:
Haraka: Inaonyesha matamshi ya vokali fupi kwenye herufi zote za neno.
Irabu: Inaonyesha mabadiliko ya matamshi ya mwisho ya neno kulingana na nafasi yake katika sentensi na sheria za sarufi.
Lengo:
Haraka: Inaelekeza matamshi sahihi ya herufi.
Irabu: Inaelekeza majukumu ya kisarufi ya neno katika sentensi.
Sukun (سُكُون) ni alama maalum inayotumiwa katika lugha ya Kiarabu kuonyesha kwamba herufi haina irabu (yaani, haina sauti ya vokali fupi). Kwa hiyo, sukun siyo haraka wala irabu, lakini ni alama ya sarufi inayotoa taarifa maalum kuhusu herufi.
Alama ya sukun inaonekana kama mduara mdogo (°) juu ya herufi, na inaonyesha kwamba herufi hiyo inapaswa kutamkwa bila sauti ya vokali yoyote baada yake.
كْ (k): Herufi "kaf" yenye sukun juu yake inaonyesha kuwa "kaf" inatamkwa bila vokali.
مْ (m): Herufi "mim" yenye sukun inaonyesha kuwa "mim" inatamkwa bila vokali.
Katika somo linalofuata tutakwend akujifunzakuhusu hukumu za kitajwid za usomaji wa basmallah yaani bismillah.
Je! umeipenda hii post?
Ndio Hapana Save post
Rajabu 
Tarehe 2024-07-14 17:13:55 Download PDF
Share On
Facebook
or
Whatsapp
Imesomwa mara 106
Sponsored links
👉1 Madrasa kiganjani
👉2 kitabu cha Simulizi
👉3 Kitabu cha Afya
👉4 Kitau cha Fiqh
Tajwid somo la 10: hukumu ya idhhar
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu hukumu za idhhar na mifano yake. Soma Zaidi...
Tajwid somo la 5: makharija al khuruf
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu makharijal khuruf Soma Zaidi...
Tajwid somo la 9: hukumu za nun sakina na tanwin
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu hukumu za kitajwid za nun sakina na tanwin Soma Zaidi...
Tajwid somo la 2: herufi saba katikausomaji wa quran
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu herufi saba katika usomaji wa tajwid. Soma Zaidi...
Tajwid somo la 3: aina za viraa katika usomaji wa Quran
Katika somo hili utajifunza kuhusu viraa vya usomaji wa Quran. Viraa hivi ni tofauti na herufi saba Soma Zaidi...
Tajwid somo la 13: sheria za Al-ikhfaa
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu hukumu za Al ikhfaa katika usomaji wa Tajwid Soma Zaidi...
Tajwid somo la 16: hukumu za tafkhim na tarqiq
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu hukumu za tafkhim na tarqiq Soma Zaidi...
Tajwid somo la 4: umuhimu wa kusoma Tajwid
Katika somo hili utakwend akujifunza kuhusu umuhimu wa kusoma elimu ya tajwid. Soma Zaidi...
Tajwid somo la 6: sifat al khuruf
hapa utakwenda kujifunza kuhusu sifa za herufi za kiarabu Soma Zaidi...
Tajwid somo la 17: hukumu za idgham na idhhar katika laam.
Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu hukumu idgham na idhhar katika laam. Soma Zaidi...
Tajwid somo la 12: sheria za Iqlab
Katika somo hili utakwenda kujifunzakuhusu hukumu za iqlab katika usomaji wa tajwid. Soma Zaidi...
Tajwid somo la 21: hukumu za madd far’iy
Katika somo hili utakwend akujifunz akuhusu madd far’iy katika usomaji wa Quran tajwid. Soma Zaidi...