Hapa utajifunza kuhusu misingi ama asili ya sheria za uislamu. Je waislamu wanapasa kuchukuwa wapi sheria za matendo katika Uislamu
Uislamu ni dini iliyojengwa juu ya sheria (sharīʿah) inayomwongoza Muislamu katika kila kipengele cha maisha yake. Lakini sheria hii haikujitungia bali ina vyanzo maalum vilivyopokelewa kutoka kwa Mwenyezi Mungu na Mtume Wake ﷺ. Katika somo hili, tutajifunza misingi minne mikuu ya sheria ya Kiislamu: Qur’an, Hadithi, Ijmāʿ na Qiyās — tutaeleza maana ya kila msingi na nafasi yake katika utoaji wa hukumu za fiqh.
Sharīʿah (الشريعة): Sheria kamili ya Kiislamu inayojumuisha amri na makatazo ya Mwenyezi Mungu.
Qur’ān (القرآن): Kitabu kitakatifu kilichoteremshwa kwa Mtume Muhammad ﷺ kwa wahyi kutoka kwa Allah.
Hadīth (الحديث): Maneno, matendo, na kimya cha Mtume Muhammad ﷺ.
Ijmāʿ (الإجماع): Makubaliano ya wanazuoni wa Kiislamu kuhusu hukumu ya jambo baada ya kufariki Mtume ﷺ.
Qiyās (القياس): Kufananisha hukumu ya jambo jipya na jambo lenye hukumu katika Qur’an au Hadith kwa kutumia sababu inayofanana.
Qur’an ndiyo msingi mkuu na wa kwanza wa sheria ya Kiislamu. Kila hukumu ya Kiislamu huanzia hapa. Ndani ya Qur’an kuna amri (amr), makatazo (nahy), maelekezo ya kijamii, kifamilia, ibada, na adhabu.
Mfano:
"Simamisheni Swala..." (Surat al-Baqara: 43) – ni amri ya kuswali.
Hadithi huja kufafanua, kufasiri, au kutekeleza amri zilizomo katika Qur’an. Kwa mfano, Qur’an inatuambia tuswali, lakini Hadith inafundisha namna ya kuswali.
Mfano wa hadith:
"Swalini kama mnavyoniona nikiswali." (Bukhari)
Ni makubaliano ya wanazuoni wa Kiislamu wa zama fulani kuhusu hukumu ya jambo fulani la kidini. Ijmāʿ hutumika pale ambapo Qur’an na Hadith hazijatoa hukumu ya wazi.
Mfano: Makubaliano ya wanazuoni kuhusu halali ya Qur'an kukusanywa katika msahafu mmoja.
Ni kutumia mantiki ya kufananisha hukumu ya jambo linalofanana. Mfano: Qur’an imeharamisha ulevi wa pombe, kwa sababu ya kulewesha — hivyo kwa qiyās, dawa au vinywaji vingine vyenye kulewesha vinaharamishwa pia.
Vyanzo hivi vinahusiana moja kwa moja na fiqh, kwa sababu kila hukumu ya kifiqhi hupatikana kwa kuchambua mojawapo au zaidi ya misingi hii. Mwanazuoni wa fiqh (faqīh) huanza na Qur’an, akafuata Hadith, kisha Ijmāʿ, na hatimaye Qiyās iwapo mambo yote mengine hayajabainisha wazi.
Ni msingi upi wa kwanza wa sheria za Kiislamu?
a) Qiyās
b) Ijmāʿ
c) Qur’ān
d) Hadith
Ipi ni kazi kuu ya Hadith katika sheria ya Kiislamu?
a) Kubadilisha Qur’an
b) Kufasiri na kufafanua Qur’an
c) Kupinga Qur’an
d) Kupitisha maoni ya wanazuoni
Ijmāʿ ni nini?
a) Kukusanya hadith
b) Kufananisha hukumu
c) Makubaliano ya wanazuoni
d) Kutoa tafsiri ya Qur’an
Qiyās hutumika lini?
a) Panapokosekana Qur’an na Hadith
b) Katika tafsiri ya ndoto
c) Wakati wa kutekeleza adhabu
d) Wakati wa kuandika vitabu
Kwa mujibu wa Qiyās, pombe inaharamishwa kwa sababu gani?
a) Ni ghali
b) Inapoteza muda
c) Inakera watu
d) Inalewesha
Jifunze zaidi, na wasiliana nasi ukiwa na App yetu. Bofya hapa chini kuipakua sasa!
Umeionaje Makala hii.. ?
Somo hili linaanza kwa kuelezea maana ya Uislamu kama mfumo kamili wa maisha unaojengwa juu ya imani na utiifu kwa Mwenyezi Mungu (Allah). Pia, tutazielewa nguzo tano za Uislamu ambazo ndizo msingi wa dini hii tukufu. Mwishoni, tutajifunza maana ya neno Fiqh ambalo ndilo msingi wa mfululizo wa darsa hizi. Hili ni somo la msingi kwa yeyote anayetaka kuelewa dini ya Kiislamu kwa ufasaha na kwa mpangilio wa kielimu.
Soma Zaidi...