Somo hili linaeleza kwa ufasaha tofauti kati ya najisi (النجاسة) na hadathi (الحدث), aina zao, na athari zake katika utekelezaji wa ibada kama swala.
Katika Uislamu, usafi wa mwili, nguo na mahali ni sharti muhimu la kusihi kwa ibada kama swala. Hali ya kuwa na najisi (النجاسة) au hadathi (الحدث) humfanya Muislamu awe katika hali ya kutotekeleza ibada kikamilifu mpaka ajitwaharishie. Somo hili linalenga kutoa uelewa wa msingi kuhusu aina za najisi na hadathi, na jinsi ya kuzikabili kwa mujibu wa sheria za Kiislamu.
Najāsah (النجاسة): Uchafu wa kisheria unaozuia utekelezaji wa ibada.
Ḥadath (الحدث): Hali ya kuto kuwa na twahara, humzuia mtu kuswali.
Ghusl (الغُسل): Josho la twahara kamili kwa mwili mzima.
Wudhūʼ (الوضوء): Twahara kwa kuosha viungo maalum vya mwili.
Najisi ni vitu au hali zinazozingatiwa kuwa na uchafu wa kisheria na zinahitaji kuondolewa kabla ya kufanya ibada. Aina za najisi ni nyingi, miongoni mwao ni hizi:
Damu (الدم) – ya binadamu au mnyama.
Usaha (القيح) – majimaji yanayotoka kwenye jeraha.
Matapishi (القيء)
Udenda unaotokana na wanyama najisi.
Haja ndogo na kubwa (البول والغائط) – ya binadamu au mnyama asiye halalishwa kuliwa.
Pombe (الخمر) – ya aina yoyote ile.
Mzoga (الميتة) – mnyama aliyekufa bila kuchinjwa kisheria, isipokuwa:
Binadamu
Samaki
Nzige
Kiungo cha mnyama kilichokatika akiwa hai.
Maziwa ya mnyama asiye halali kuliwa, kama: paka, punda wa nyumbani, farasi.
Mbwa na Nguruwe (الكلب والخنزير) – na kila kinachotokana nao.
➡️ Najisi inapoingia mwilini, kwenye nguo, au sehemu ya kuswalia, hairuhusiwi kuswali mpaka itakapotwaharishwa.
Hadathi ni hali ya kuto kuwa na twahara ya kisheria inayomzuia Muislamu kutekeleza ibada kama swala, kusoma Qur’an au kufanya tawafu. Kuna aina kuu tatu za hadathi:
Ni kutokuwa na udhu. Husababishwa na:
Kutoka haja ndogo au kubwa
Kutoka hewa kujamba
Kugusa uchi kwa shahawa - matamanio
👉 Huondolewa kwa kutia udhu (الوضوء).
Ni hadathi inayosababishwa na:
Kufanya tendo la ndoa (الجماع)
Kutokwa na manii (المني) kwa kuota au vinginevyo
👉 Huondolewa kwa ghusl (الغُسل) – kuoga mwili mzima.
Husababishwa na:
Hedhi (الحيض) – damu ya mwezi
Nifasi (النفاس) – damu ya uzazi baada ya kujifungua
👉 Huondolewa kwa ghusl (الغُسل) baada ya damu kukoma.
Ni kipi kati ya hivi kinahesabika kuwa najisi?
a) Maji ya mvua
b) Hedhi
c) Udongo
d) Samaki
Hadathi ndogo huondolewa kwa...
a) Kutia udhu
b) Kula tende
c) Kuoga ghusl
d) Kusoma Qur’an
Ni ipi kati ya hizi si najisi?
a) Pombe
b) Damu
c) Udenda wa binadamu
d) Usaha
Mnyama aliyekufa bila kuchinjwa kisheria huitwa...?
a) Ṭāhir
b) Mzoga
c) Halal
d) Najāh
Hadathi kubwa huondolewa kwa njia gani?
a) Kutawadha
b) Kufunga
c) Kuswali
d) Ghusl
Elimu ya najisi na hadathi ni msingi wa usafi wa kisheria katika maisha ya Muislamu. Muislamu anatakiwa kujua vyanzo vya najisi na hadathi, na mbinu sahihi za kujitwaharisha ili ibada zake ziwe sahihi na zenye kukubalika mbele ya Allah سبحانه وتعالى.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetuUmeionaje Makala hii.. ?
Somo hili linaeleza hukumu tano za matendo ya Kiislamu: Faradhi, Sunnah, Mubah, Makrūh, na Harām, pamoja na maana ya kila moja na athari zake katika maisha ya Muislamu.
Soma Zaidi...Somo hili linahusu masharti yanayopaswa kutekelezwa kabla ya kuanza kutia udhu pamoja na nguzo za udhu zinazotajwa katika Qur’an na Sunnah.
Soma Zaidi...Hapa utajifunza kuhusu misingi ama asili ya sheria za uislamu. Je waislamu wanapasa kuchukuwa wapi sheria za matendo katika Uislamu
Soma Zaidi...Somo hili linaanza kwa kuelezea maana ya Uislamu kama mfumo kamili wa maisha unaojengwa juu ya imani na utiifu kwa Mwenyezi Mungu (Allah). Pia, tutazielewa nguzo tano za Uislamu ambazo ndizo msingi wa dini hii tukufu. Mwishoni, tutajifunza maana ya neno Fiqh ambalo ndilo msingi wa mfululizo wa darsa hizi. Hili ni somo la msingi kwa yeyote anayetaka kuelewa dini ya Kiislamu kwa ufasaha na kwa mpangilio wa kielimu.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza suna zinazopendeza kutekelezwa wakati wa kutia udhu. Ingawa si za lazima kama nguzo za udhu, lakini zikifanywa huongeza thawabu na kukamilisha ibada ya udhu.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza kwa urefu makundi ya najisi katika fiqh ya Uislamu, tofauti kati ya najisi kubwa, ndogo na hafifu, na namna sahihi ya kujitwaharisha kwa mujibu wa Qur'an, Hadith na Ijmaa.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza aina tatu za maji katika fiqh ya Kiislamu: maji safi yanayotwaharisha (ṭāhūr), maji safi yasiyotwaharisha (ṭāhir ghayr muṭahhir), na maji najisi (najis), pamoja na sifa za kila kundi.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza maana ya twahara, aina zake kuu mbili (ya hadath na khabath), pamoja na njia na vifaa vya kutwaharisha, likiwemo maji, udongo, na mawe.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza kwa kina vifaa vinavyotumika kwa ajili ya twahara ya kisheria, vikiwemo maji safi (الماء الطهور), udongo (التراب الطاهر), na sifa zinazotakiwa kwa kila aina.
Soma Zaidi...