Somo letu la leo litazungumzia njia sahihi za kupika mboga ili zisipoteze virutubisho vyake muhimu. Tutajifunza makosa yanayofanywa na watu wengi wakati wa kupika, namna ya kuyaepuka, na mbinu bora za kuhifadhi ubora wa mboga hadi mezani.
Utangulizi wa somo:
Mboga za majani ni chanzo kikubwa cha vitamini, madini na antioxidants zinazohitajika kwa afya bora. Hata hivyo, virutubisho hivi vinaweza kupotea endapo mboga zitapikwa vibaya — kwa mfano, kwa muda mrefu sana, kwa joto kali, au kwa kutumia maji mengi. Ili tupate manufaa kamili ya mboga, ni muhimu kujua jinsi ya kuzitayarisha na kupika kwa njia sahihi.
Sasa tuingie kwenye somo letu:
Osha mboga vizuri kabla ya kukata
Watu wengi hukata mboga kabla ya kuosha, jambo linalosababisha virutubisho muhimu kupotea pamoja na maji ya kuoshea. Ni bora zaidi kuosha mboga vizuri kwanza, kisha ukazikate kwa vipande vidogo.
Epuka kuchemsha kwa muda mrefu
Vitamini C na baadhi ya madini huvunjika haraka kwa joto kali. Ikiwa utachemsha mboga kwa muda mrefu, virutubisho hivyo hupotea. Chemsha kwa dakika chache tu — mara nyingi dakika 3 hadi 5 zinatosha.
Tumia maji kidogo unapopika
Wakati wa kupika mboga, tumia maji kidogo tu au zipike kwa mvuke (steam). Maji mengi husababisha madini na vitamini kuyeyuka na kupotea.
Funika sufuria wakati wa kupika
Kufunika sufuria husaidia kuhifadhi mvuke na joto, hivyo mboga hupikwa haraka bila kupoteza ladha na virutubisho vingi.
Epuka mafuta mengi
Mafuta mengi huharibu baadhi ya vitamini nyeti kama vitamini C. Kama lazima utumie mafuta, basi tumia kidogo tu — hasa mafuta ya alizeti au zeituni.
Usiache mboga kupoa kwa muda mrefu kabla ya kuliwa
Baada ya kupika, ni vizuri kula mboga ikiwa bado ni ya moto au ya uvuguvugu. Mboga ikikaa muda mrefu hupoteza ladha na virutubisho, hasa vitamini.
Tumia mboga changa (fresh)
Mboga zilizohifadhiwa kwa muda mrefu hupoteza baadhi ya virutubisho. Ni vyema kutumia mboga changa, zilizovunwa hivi karibuni, hasa zile kutoka bustanini au sokoni siku hiyo hiyo.
Pika kwa njia ya mvuke (steaming)
Kupika kwa mvuke ni mojawapo ya njia bora zaidi kuhifadhi virutubisho, rangi na ladha ya mboga. Njia hii haijumlishi maji mengi wala joto kali kupita kiasi.
Je wajua…
Utafiti wa wataalamu wa lishe umeonyesha kuwa kupika mboga kwa mvuke (steaming) huhifadhi hadi asilimia 90 ya vitamini C na antioxidants ukilinganisha na kuchemsha kwa maji mengi, ambako kunaweza kupoteza hadi asilimia 60 ya virutubisho hivyo?
Hitimisho:
Kupika mboga kwa uangalifu ni hatua muhimu katika kujenga afya bora. Mboga zikipikwa vizuri zinatoa ladha nzuri, harufu ya kuvutia, na virutubisho kamili vinavyohitajika na mwili. Kumbuka: siri ya mboga bora si katika viungo vingi, bali katika muda na namna ya kupika.
Umeionaje Makala hii.. ?
Katika somo hili utakwenda kujifunza faida za kiafya za kula kitunguu maji
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu vitamini A, chanzo chake, upungufu wake na faida zinazopatikana kwenye mwili kutokana na vitamini A
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza faida za kiafya za kula mayai
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza faida za kiafya z akula mboga ya mronge. Pia tutaangalia kwa namna gani mboga ya mronge inasaidia afya.
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza faida za kiafya za kula senene, panzi na kumbikumbi
Soma Zaidi...Katika makala hii utakwenda kuzijuwa faida za kiafya za kula mbegu za nyanya. Makala hii itakufundisha kwa nini sio vyema kutupa mbeguza nyanya
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwend akujifunza faida za kiafya za kula mbaazi
Soma Zaidi...Katika somo hili uakwenda kujifunza faida za kiafya za kula fyulis
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza faida za kiafya za kula nyanya
Soma Zaidi...Katika somo hili utakwenda kujifunza kuhusu vyakula vya protini, faida zake na vyanzo vyake.
Soma Zaidi...