Uislamu na Elimu Ep 2: Chuo kikuu cha kwanza dunani
Chuo kikuu cha wanza duniani cha Elimu kielimu hakukihusu tu waislamu bali hata ambao sio waislamu walipata fursa ya kujifunza.
Fatima Al-Fihri na Chuo Kikuu cha Al-Qarawiyyin: Urithi wa Elimu Ulioangaza Dunia
Zaidi ya miaka elfu moja iliyopita, wakati Ulaya ilikuwa inakumbwa na giza la ujinga (Dark Ages), Mashariki ya Kati na Afrika Kaskazini zilikuwa zinang’aa kwa nuru ya elimu na maarifa. Chini ya Uongozi wa Khilafa ya Abbasiyya (750-1258 BK), maeneo haya yalikuwa kama mwangaza wa matumaini, yakionyesha mandhari ya ustaarabu, na miji yake kuanzia maeneo ya Levant hadi pwani za Morocco ya leo ikiwa na makazi ya tamaduni na mila tofauti kwa fahari.
Katika kipindi hiki kilichojulikana kama Enzi ya Dhahabu ya Uislamu (golden ages), mwanamke kijana Mwislamu aitwaye Fatima Al-Fihri alianzisha Chuo Kikuu cha al-Qarawiyyin huko Fez, Morocco mnamo mwaka 859 BK. Kwa mujibu wa Umoja wa Mataifa, Guinness World Records, Manchester University Press, na vyanzo vingine vya kuaminika, al-Qarawiyyin ndicho chuo kikuu kongwe zaidi duniani kinachofanya kazi hadi leo.
Vyuo mashuhuri kama Oxford, Cambridge, Bologna na Columbia vilianzishwa kati ya karne mbili hadi nane baada ya al-Qarawiyyin.
Kama ilivyo kwa vyuo vikuu vya kisasa leo, al-Qarawiyyin kilikuwa kinaandaa mijadala, makongamano, na kilikuwa na maktaba kadhaa katika eneo kuu la chuo na matawi yake ya nje.
Maktaba yake ya kihistoria bado ipo wazi kwa umma hadi leo, na inahifadhi cheti halisi cha Fatima kilichoandikwa kwenye ubao wa mbao. Pia ina zaidi ya manuskripti 4,000 ya mada mbalimbali. Miongoni mwao ni Muqaddimah – maandiko ya karne ya 14 yaliyoandikwa na mwanazuoni maarufu wa Kiislamu, Ibn Khaldun, ambaye anachukuliwa kuwa mwanzilishi wa sosholojia ya kisasa.
Hatari ya kupotea kwa urithi huu
Ifikapo mwishoni mwa karne ya 20, chuo kikuu kilianza kuharibika. Kwa miaka mingi hakuna aliyelichukulia hatua. Hata hivyo, miaka michache iliyopita, serikali ya Morocco ilichukua hatua kwa kumwajiri mbunifu wa majengo kutoka Toronto, Aziza Chaouni, kurejesha hadhi ya jengo hilo.
Kwa masikitiko, uchakavu wa miongo kadhaa ulisababisha baadhi ya manuskripti adimu kuharibika. Baadhi yao yaliandikwa na akili kubwa za zama hizo kama Ibn Khaldun – mwana historia na mwanafalsafa aliyekuwa mbele ya wakati wake.
Umuhimu wa al-Qarawiyyin katika dunia ya leo
Abdelfattah Bougchouf, mtunza maktaba wa chuo hicho, aliiambia Al Jazeera mwaka 2016 kuwa watu kutoka kila pembe ya dunia hufika kwake kwa ajili ya kuthibitisha ukweli wa maandiko ya kale yaliyopo katika maktaba hiyo.
Chuo hiki kimekuwa na ushawishi mkubwa katika elimu ya kimataifa, kikibadilisha mwelekeo wa ustaarabu wa binadamu.
Al-Qarawiyyin kilianzishwa kwa dhana ya elimu ya juu kama tunavyoijua leo. Dhamira ya Fatima Al-Fihri ilikuwa kuanzisha mazingira ambapo fikra za kina za kielimu na kisayansi zingeweza kujumuika kwa ajili ya kujifunza na kusambaza maarifa duniani kote. Ndivyo hasa ilivyotokea. Chuo hiki kiliweka ramani ya mfumo wa elimu, ambao baadaye ulifuatwa na Ulaya katika kuanzisha vyuo vyake vya zamani kama Bologna (1088 BK) na Oxford (takribani 1096 BK).
Hatua kwa hatua ya ujenzi
Fatima Al-Fihri alizaliwa Tunisia mwaka 800 BK. Alikuwa mrithi wa familia tajiri iliyothamini elimu, mantiki na hoja. Alipofiwa na baba yake, alipokea urithi mkubwa na tayari alikuwa amehamia Fez, jiji lililostawi na lenye ustaarabu mkubwa wakati huo. Alipowasili, aliamua kutumia sehemu kubwa ya urithi wake kujenga msikiti na taasisi ya elimu.
Imamu wa msikiti wa chuo, Abdul Majid al Mardi, aliiambia Al Jazeera mwaka 2016 kuwa Fatima alikuwa mwenye maono makubwa:
"Ameacha urithi mkubwa. Jengo hili limesimama kama taa ya elimu. Chuo hiki kilikuwa na athari kubwa kwa tamaduni na ustaarabu mbalimbali. Kilikuwa chemchemi ya uvumbuzi."
Fatima alianza ujenzi wa chuo mwaka 859 BK, baada ya kununua ardhi kutoka kabila la El-Hawara. Jiwe la msingi liliwekwa katika mwezi mtukufu wa Ramadhani, na akakiita jina la chuo hicho kwa heshima ya mji alikozaliwa – Qayrawan nchini Tunisia.
Mbali na kulea wanazuoni mashuhuri wa Kiislamu kama Ibn Rushd (Averroes), pia watu wa dini nyingine walihitimu hapo. Miongoni mwao ni Maimonides, mwanafalsafa Myahudi, na Gerbert wa Aurillac, anayefahamika zaidi kama Papa Sylvester II, ambaye anatajwa kuwa mtu wa kwanza kuanzisha matumizi ya nambari za Kiarabu barani Ulaya.
Hitimisho:
Chuo Kikuu cha al-Qarawiyyin si tu alama ya mafanikio ya elimu ya Kiislamu, bali pia ni msingi wa maendeleo ya elimu ya juu duniani. Fatima al-Fihri, kupitia maono yake, aliandika historia isiyofutika, na leo anabaki kuwa mfano bora wa mwanamke ambaye alibadilisha dunia kwa nguvu ya elimu.
Download App Yetu
Jifunze zaidi, na wasiliana nasi ukiwa na App yetu. Bofya link hapo chini kuweza kuipakua.
Download Now
Umeionaje Makala hii.. ?
Tarehe: 1970-01-01 03:33:45
Topic: Uislamu na Elimu
Main: Dini
File: Download PDF
Views 154 👉1 Madrasa kiganjani 👉2 Bongolite - Game zone - Play free game 👉3 Kitau cha Fiqh 👉4 kitabu cha Simulizi 👉5 Kitabu cha Afya 👉6 Simulizi za Hadithi Audio
Post zinazofanana:
Uislamu na elimu Ep 4: Mariam Al-Astrulabi: Mwanamke Mwislamu Aliyeleta Mapinduzi Katika Sayansi ya Astrolabe Katika Karne ya 10
Katika uislamu mwanamke alikuwa na haki sawa na wanaume katika swala la kusjoma na kutafuta elimu. Makala hii itamuangalia mwanamke aliyeleta mapinduzi karne ya 10
Soma Zaidi...
Uislamu na Elimu Ep 5: Sahaba wa kwanza kuwa nesi - ufaida Al-Aslamia
Wakati ambao watu wa Ulaya mwanamke hakuwa na nafasi yeyote kubwa ya kijamii, katika Uislamu miaka 1200 kabla tayari kulisha kuwa na nesi Mwanamke.
Soma Zaidi...
Uislamu na Elimu Ep 1: Vipi uislamu ulisaidia kuhifadhi kazi za wanafalsafa wa kigiriki
Kabla ya falsafa za ukiriki kufika ulaya, Wislamu ndio waliozihifadhi, na baadaye kuja kutafsiriwa kilatini na kuwafikia watu wa Ulaya
Soma Zaidi...
Uislamu na Elimu Ep 3: Vipi uislamu ulimpa hadhi mwanamke
Uislamu ulikuja kumkomboa mwanamke kutokana na dhulma alizokuwa akifanyika katika jamii.
Soma Zaidi...