Somo hili linaelezea magonjwa nyemelezi yanayoshambulia watu wanaoishi na VVU, hasa pale kinga ya mwili inapokuwa imedhoofika. Pia linafafanua dalili kuu za magonjwa haya na hatua zinazoweza kuchukuliwa ili kuyaepuka au kuyatibu mapema.
VVU unapotishia mfumo wa kinga ya mwili, magonjwa mbalimbali ambayo kwa kawaida mwili huweza kuyazuia huanza kushambulia. Haya huitwa magonjwa nyemelezi (opportunistic infections), kwa sababu hutumia udhaifu wa kinga mwilini kushambulia. Kuzuia na kutibu magonjwa haya ni muhimu kwa maisha ya mtu aliyeambukizwa.
Ni magonjwa yanayopata nafasi ya kuambukiza mtu wakati kinga ya mwili ikiwa dhaifu.
Mara nyingi hayaonekani kwa watu wenye kinga imara.
Kifua kikuu (TB): Ugonjwa wa mapafu unaoshambulia sana watu wenye VVU. Ni kisababishi kikuu cha vifo.
Fangasi wa midomoni (oral thrush): Fangasi wanaoshambulia sehemu za mdomo na koo.
Nimonia (Pneumocystis pneumonia – PCP): Hushambulia mapafu, husababisha kikohozi, pumzi fupi na homa.
Herpes Simplex: Vidonda sehemu za siri au mdomoni.
Toxoplasmosis: Huathiri ubongo, macho, na viungo vingine.
Kansa zinazohusiana na VVU: Mfano – Kaposi’s sarcoma, lymphoma.
Homa za mara kwa mara zisizoisha
Kupungua kwa uzito bila sababu
Kikohozi cha muda mrefu au chenye damu
Kuharisha kwa muda mrefu
Vidonda au madoa mdomoni na sehemu za siri
Maumivu ya kichwa sugu na kuchanganyikiwa
Kuanza dawa za ARV mapema – huhifadhi kinga ya mwili
Kunywa dawa kinga za magonjwa nyemelezi, kama cotrimoxazole
Kuepuka mazingira yenye vumbi, moshi au mtu mwenye TB
Kula chakula safi na chenye lishe bora
Kujitunza kwa usafi wa mwili na mazingira
Wengi huweza kutibiwa kama wakigunduliwa mapema
Dawa hutolewa kulingana na aina ya ugonjwa (antibiotics, antifungals, anti-TB, nk)
Daktari huweza pia kubadilisha mpangilio wa ARV kama ugonjwa unaendelea
Magonjwa nyemelezi ni tishio kubwa kwa watu wanaoishi na VVU hasa pale wanapochelewa kuanza dawa au kutofuatilia matibabu yao. Kwa ufuatiliaji mzuri wa afya, matumizi sahihi ya ARV na usafi wa maisha, magonjwa haya yanaweza kuzuiwa au kutibiwa mapema kabla hayajaenea na kusababisha madhara makubwa.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetuUmeionaje Makala hii.. ?
Ingawa UKIMWI (VVU) huathiri zaidi mfumo wa kinga ya mwili, pia huweza kuleta mabadiliko ya kimwili katika maeneo mbalimbali ya mwili, yakiwemo nywele. Kwa watu wanaoishi na HIV, mabadiliko katika afya ya nywele yanaweza kuwa kiashiria cha matatizo ya lishe, kinga dhaifu, madhara ya dawa au magonjwa nyemelezi. Somo hili linaelezea kwa kina dalili zinazoweza kuonekana kwenye nywele kwa wagonjwa wa UKIMWI, likizingatia ushahidi kutoka taasisi za afya kama CDC, Mayo Clinic, na WHO.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza maana ya seli za CD4 na kipimo cha viral load, vinavyotumika kufuatilia maendeleo ya afya kwa watu wanaoishi na VVU. Vipimo hivi viwili husaidia madaktari kuelewa hatua ya ugonjwa na kutoa matibabu sahihi kwa wakati.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea kwa kina njia kuu nne zinazoweza kusababisha maambukizi ya VVU (Virusi vya Ukimwi) kutoka mtu mmoja kwenda kwa mwingine. Pia linabainisha njia ambazo haziwezi kusababisha maambukizi, ili kupunguza dhana potofu na kuondoa hofu zisizo na msingi.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea umuhimu wa kupima VVU, aina mbalimbali za vipimo vinavyopatikana, na hatua zinazofuatia baada ya upimaji. Lengo ni kuwahamasisha watu kupima kwa hiari, mara kwa mara, na bila hofu au aibu, kwa kuwa upimaji ndiyo njia pekee ya kuthibitisha maambukizi.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza jinsi watoto wanavyoweza kuambukizwa VVU, njia za utambuzi wa mapema wa maambukizi, na aina za tiba zinazotolewa kwa watoto wanaoishi na VVU ili kuimarisha afya zao na maisha yao.
Soma Zaidi...Dalili za UKIMWI huathiri sehemu nyingi za mwili, lakini ulimi ni mojawapo ya maeneo ya kwanza kuonyesha mabadiliko kutokana na kushuka kwa kinga ya mwili. Makala hii inazungumzia dalili kuu zinazojitokeza kwenye ulimi kwa watu wanaoishi na virusi vya UKIMWI (VVU), zikiwemo oral candidiasis, hairy leukoplakia, vidonda, Kaposiβs sarcoma, glossitis na kukauka kwa ulimi. Kila dalili imeelezewa kwa kutumia ushahidi kutoka taasisi za afya kama CDC, WHO, Mayo Clinic, na NIH, ili kusaidia jamii na wahudumu wa afya kutambua na kutoa huduma kwa wakati.
Soma Zaidi...Somo hili linaweka mikakati ya mwisho ya kuishi na VVU kwa mafanikio, ushauri muhimu kwa wanaoishi na virusi vya ukimwi, na ujumbe wa matumaini kwa jamii kwa ujumla. Linatoa mwanga wa matumaini, hekima na changamoto za kuendelea kuwa na moyo imara.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea kwa kina kuhusu dawa za ARV (Antiretroviral drugs), namna zinavyofanya kazi dhidi ya virusi vya VVU, umuhimu wake katika maisha ya mtu aliyeambukizwa, na kwanini matumizi sahihi ya dawa hizi ni muhimu kwa afya na uhai wa muda mrefu.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea dhana ya viral load (idadi ya virusi mwilini) katika maambukizi ya VVU, maana ya viral load kufikia kiwango cha βundetectableβ (kutopatikana), na athari zake kwa uwezo wa kuambukiza virusi kwa wengine.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza njia mbalimbali za kinga dhidi ya VVU, ikiwa ni pamoja na matumizi ya dawa za kuzuia maambukizi (PrEP na PEP), mbinu za kuzuia kuambukizwa, na hali ya sasa kuhusu maendeleo ya chanjo dhidi ya VVU.
Soma Zaidi...