Somo hili linaelezea magonjwa nyemelezi yanayoshambulia watu wanaoishi na VVU, hasa pale kinga ya mwili inapokuwa imedhoofika. Pia linafafanua dalili kuu za magonjwa haya na hatua zinazoweza kuchukuliwa ili kuyaepuka au kuyatibu mapema.
VVU unapotishia mfumo wa kinga ya mwili, magonjwa mbalimbali ambayo kwa kawaida mwili huweza kuyazuia huanza kushambulia. Haya huitwa magonjwa nyemelezi (opportunistic infections), kwa sababu hutumia udhaifu wa kinga mwilini kushambulia. Kuzuia na kutibu magonjwa haya ni muhimu kwa maisha ya mtu aliyeambukizwa.
Ni magonjwa yanayopata nafasi ya kuambukiza mtu wakati kinga ya mwili ikiwa dhaifu.
Mara nyingi hayaonekani kwa watu wenye kinga imara.
Kifua kikuu (TB): Ugonjwa wa mapafu unaoshambulia sana watu wenye VVU. Ni kisababishi kikuu cha vifo.
Fangasi wa midomoni (oral thrush): Fangasi wanaoshambulia sehemu za mdomo na koo.
Nimonia (Pneumocystis pneumonia – PCP): Hushambulia mapafu, husababisha kikohozi, pumzi fupi na homa.
Herpes Simplex: Vidonda sehemu za siri au mdomoni.
Toxoplasmosis: Huathiri ubongo, macho, na viungo vingine.
Kansa zinazohusiana na VVU: Mfano – Kaposi’s sarcoma, lymphoma.
Homa za mara kwa mara zisizoisha
Kupungua kwa uzito bila sababu
Kikohozi cha muda mrefu au chenye damu
Kuharisha kwa muda mrefu
Vidonda au madoa mdomoni na sehemu za siri
Maumivu ya kichwa sugu na kuchanganyikiwa
Kuanza dawa za ARV mapema – huhifadhi kinga ya mwili
Kunywa dawa kinga za magonjwa nyemelezi, kama cotrimoxazole
Kuepuka mazingira yenye vumbi, moshi au mtu mwenye TB
Kula chakula safi na chenye lishe bora
Kujitunza kwa usafi wa mwili na mazingira
Wengi huweza kutibiwa kama wakigunduliwa mapema
Dawa hutolewa kulingana na aina ya ugonjwa (antibiotics, antifungals, anti-TB, nk)
Daktari huweza pia kubadilisha mpangilio wa ARV kama ugonjwa unaendelea
Magonjwa nyemelezi ni tishio kubwa kwa watu wanaoishi na VVU hasa pale wanapochelewa kuanza dawa au kutofuatilia matibabu yao. Kwa ufuatiliaji mzuri wa afya, matumizi sahihi ya ARV na usafi wa maisha, magonjwa haya yanaweza kuzuiwa au kutibiwa mapema kabla hayajaenea na kusababisha madhara makubwa.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetuUmeionaje Makala hii.. ?
Somo hili linaelezea kwa kina kuhusu dawa za ARV (Antiretroviral drugs), namna zinavyofanya kazi dhidi ya virusi vya VVU, umuhimu wake katika maisha ya mtu aliyeambukizwa, na kwanini matumizi sahihi ya dawa hizi ni muhimu kwa afya na uhai wa muda mrefu.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea mchakato wa VVU kuhamia hatua ya UKIMWI, muda unaochukua, mambo yanayoweza kuharakisha au kuchelewesha maendeleo ya ugonjwa, na jinsi viwango vya CD4 vinavyotumika kutambua hatua ya UKIMWI.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza jinsi watoto wanavyoweza kuambukizwa VVU, njia za utambuzi wa mapema wa maambukizi, na aina za tiba zinazotolewa kwa watoto wanaoishi na VVU ili kuimarisha afya zao na maisha yao.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza maana ya seli za CD4 na kipimo cha viral load, vinavyotumika kufuatilia maendeleo ya afya kwa watu wanaoishi na VVU. Vipimo hivi viwili husaidia madaktari kuelewa hatua ya ugonjwa na kutoa matibabu sahihi kwa wakati.
Soma Zaidi...Somo hili linaangazia harakati za uvumbuzi wa tiba za VVU na UKIMWI kuanzia dawa za Antiretroviral Therapy (ART) zinazoelekezwa kuzuia na kudhibiti ugonjwa hadi juhudi za sasa za kutafuta tiba kamili. Pia linaelezea hadithi za watu waliopona kwa bahati nasibu kama chanzo cha matumaini kwa dunia.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza umuhimu wa kutumia kondomu kwa usahihi katika kuzuia maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Pia linaelezea hatua kwa hatua jinsi ya kutumia kondomu, aina mbalimbali za kondomu, na masuala ya kawaida yanayoweza kuleta changamoto katika matumizi yake.
Soma Zaidi...Somo hili linaangazia umuhimu wa msaada wa kisaikolojia kwa watu wanaoishi na VVU. Linazungumzia changamoto za kihisia zinazoweza kutokea, namna za kukabiliana nazo, na huduma zinazopatikana kusaidia kujenga moyo imara na maisha yenye matumaini.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza njia mbalimbali za kinga dhidi ya VVU, ikiwa ni pamoja na matumizi ya dawa za kuzuia maambukizi (PrEP na PEP), mbinu za kuzuia kuambukizwa, na hali ya sasa kuhusu maendeleo ya chanjo dhidi ya VVU.
Soma Zaidi...Somo hili linajadili changamoto za kijamii wanazokutana nazo watu wanaoishi na VVU, hususan unyanyapaa na ubaguzi. Pia linaeleza namna mtu anaweza kujikubali, kuimarisha mahusiano na jamii, na jinsi jamii inavyoweza kushiriki katika kupunguza unyanyapaa kwa elimu na huruma.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza umuhimu wa lishe bora kwa watu wanaoishi na VVU. Linafafanua namna lishe nzuri inavyosaidia mwili kupambana na virusi, kuimarisha kinga, kusaidia utendaji wa dawa za ARV, na kuboresha afya kwa ujumla.
Soma Zaidi...