Somo hili linaelezea kwa kina kuhusu dawa za ARV (Antiretroviral drugs), namna zinavyofanya kazi dhidi ya virusi vya VVU, umuhimu wake katika maisha ya mtu aliyeambukizwa, na kwanini matumizi sahihi ya dawa hizi ni muhimu kwa afya na uhai wa muda mrefu.
Tangu kugunduliwa kwa dawa za kufubaza virusi (ARVs), maisha ya watu wanaoishi na VVU yamebadilika sana. Hizi ni dawa maalum zinazosaidia kuzuia virusi kuongezeka mwilini na hivyo kulinda kinga ya mwili. Kujua namna zinavyofanya kazi, matumizi yake sahihi, na faida zake kunamwezesha mtu kuishi maisha yenye afya bora.
ARV ni kifupi cha Antiretroviral drugs, yaani dawa zinazopambana na virusi vya VVU.
Hazitibu VVU, bali huzuia virusi kuongezeka na kulinda kinga ya mwili.
Lengo ni kupunguza virusi hadi kufikia kiwango cha kutogundulika (undetectable).
VVU huingia ndani ya seli za kinga na kuzaliana.
ARV hukatiza hatua mbalimbali za uzalishaji wa virusi.
Kwa njia hiyo, virusi hupungua mwilini na kinga huimarika.
Kuna madaraja mbalimbali ya ARV, lakini huwa hutolewa kwa pamoja kama mchanganyiko. Mfano:
Tenofovir + Lamivudine + Dolutegravir (TLD) – hii ni mchanganyiko wa kidonge kimoja chenye dawa tatu.
Daktari huchagua dawa kulingana na hali ya mgonjwa.
Dawa zichukuliwe kila siku, saa ile ile, bila kuruka siku.
Kutozingatia ratiba husababisha virusi kujizoea dawa (resistance), jambo ambalo huweza kufanya tiba ishindwe.
Kupunguza kiwango cha virusi (viral load)
Kulinda na kurudisha kinga ya mwili (kupanda kwa seli za CD4)
Kupunguza hatari ya kuambukiza wengine
Kupunguza hatari ya magonjwa nyemelezi
Kuongeza muda wa kuishi kwa afya
Kichefuchefu, kuumwa kichwa, uchovu – hujitokeza mwanzoni kisha hupotea
Madhara makubwa ni nadra – toa taarifa kwa daktari ukiona mabadiliko makubwa mwilini
Kamwe usikatishe dawa bila ushauri wa daktari
Dawa za ARV ni kinga ya uhai kwa watu wanaoishi na VVU. Zinapochukuliwa kwa usahihi na kwa muda wote, zinaweza kudhibiti virusi kwa kiwango kikubwa na kuruhusu mtu kuishi maisha ya kawaida kabisa. Nidhamu na ufuatiliaji wa dawa hizi ni silaha kuu katika mapambano dhidi ya UKIMWI.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetuUmeionaje Makala hii.. ?
Somo hili linaangazia umuhimu wa msaada wa kisaikolojia kwa watu wanaoishi na VVU. Linazungumzia changamoto za kihisia zinazoweza kutokea, namna za kukabiliana nazo, na huduma zinazopatikana kusaidia kujenga moyo imara na maisha yenye matumaini.
Soma Zaidi...Somo hili linajadili changamoto za kijamii wanazokutana nazo watu wanaoishi na VVU, hususan unyanyapaa na ubaguzi. Pia linaeleza namna mtu anaweza kujikubali, kuimarisha mahusiano na jamii, na jinsi jamii inavyoweza kushiriki katika kupunguza unyanyapaa kwa elimu na huruma.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea dhana ya viral load (idadi ya virusi mwilini) katika maambukizi ya VVU, maana ya viral load kufikia kiwango cha βundetectableβ (kutopatikana), na athari zake kwa uwezo wa kuambukiza virusi kwa wengine.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza hatua za kuchukua baada ya mtu kugundua ameambukizwa VVU. Linaweka wazi kuwa maisha hayaishii hapo, bali mtu anaweza kuishi maisha marefu, yenye afya na matumaini kwa kufuata ushauri wa kitabibu, kutumia dawa kwa usahihi, na kujitunza kiafya na kisaikolojia.
Soma Zaidi...Somo hili linaelezea kwa kina njia kuu nne zinazoweza kusababisha maambukizi ya VVU (Virusi vya Ukimwi) kutoka mtu mmoja kwenda kwa mwingine. Pia linabainisha njia ambazo haziwezi kusababisha maambukizi, ili kupunguza dhana potofu na kuondoa hofu zisizo na msingi.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza jinsi watoto wanavyoweza kuambukizwa VVU, njia za utambuzi wa mapema wa maambukizi, na aina za tiba zinazotolewa kwa watoto wanaoishi na VVU ili kuimarisha afya zao na maisha yao.
Soma Zaidi...Dalili za mwanzo za UKIMWI (VVU) kwa mwanamke zinaweza kufanana kwa kiasi kikubwa na zile za wanaume, lakini pia zipo dalili ambazo huathiri zaidi wanawake kutokana na tofauti za kibaolojia. Makala hii inachambua dalili za awali ambazo mara nyingi hujitokeza kwa mwanamke aliyeambukizwa VVU, kwa kutumia ushahidi kutoka taasisi kama CDC, WHO, na UNAIDS. Dalili hizi hutokea wiki 2 hadi miezi 3 baada ya maambukizi, na mara nyingi huchanganywa na hali za kawaida kama mafua au mabadiliko ya homoni. Kutambua mapema dalili hizi ni muhimu kwa utambuzi wa haraka na uanzishaji wa matibabu.
Soma Zaidi...Ingawa UKIMWI (VVU) huathiri zaidi mfumo wa kinga ya mwili, pia huweza kuleta mabadiliko ya kimwili katika maeneo mbalimbali ya mwili, yakiwemo nywele. Kwa watu wanaoishi na HIV, mabadiliko katika afya ya nywele yanaweza kuwa kiashiria cha matatizo ya lishe, kinga dhaifu, madhara ya dawa au magonjwa nyemelezi. Somo hili linaelezea kwa kina dalili zinazoweza kuonekana kwenye nywele kwa wagonjwa wa UKIMWI, likizingatia ushahidi kutoka taasisi za afya kama CDC, Mayo Clinic, na WHO.
Soma Zaidi...Dalili za UKIMWI huathiri sehemu nyingi za mwili, lakini ulimi ni mojawapo ya maeneo ya kwanza kuonyesha mabadiliko kutokana na kushuka kwa kinga ya mwili. Makala hii inazungumzia dalili kuu zinazojitokeza kwenye ulimi kwa watu wanaoishi na virusi vya UKIMWI (VVU), zikiwemo oral candidiasis, hairy leukoplakia, vidonda, Kaposiβs sarcoma, glossitis na kukauka kwa ulimi. Kila dalili imeelezewa kwa kutumia ushahidi kutoka taasisi za afya kama CDC, WHO, Mayo Clinic, na NIH, ili kusaidia jamii na wahudumu wa afya kutambua na kutoa huduma kwa wakati.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza njia mbalimbali za kinga dhidi ya VVU, ikiwa ni pamoja na matumizi ya dawa za kuzuia maambukizi (PrEP na PEP), mbinu za kuzuia kuambukizwa, na hali ya sasa kuhusu maendeleo ya chanjo dhidi ya VVU.
Soma Zaidi...