Somo hili linaeleza maambukizi ya fangasi aina ya Candida albicans yanayotokea mdomoni, hasa kwenye ulimi, kuta za ndani za mashavu, na koo. Tutazungumzia dalili, sababu, makundi yaliyo hatarini zaidi, matibabu, na njia za kujikinga kwa mujibu wa taasisi za afya kama CDC na WHO.
Fangasi wa mdomoni, kitaalamu hujulikana kama Oral Candidiasis au Oral Thrush, ni hali inayojitokeza kutokana na ukuaji wa kupita kiasi wa fangasi aina ya Candida, ambao kwa kawaida huishi mdomoni bila madhara. Wakati kinga ya mwili inaporuhusu, fangasi hawa huzaliana zaidi na kusababisha maambukizi.
Oral thrush ni ya kawaida zaidi kwa watoto wachanga, wazee, wagonjwa wa kisukari, watu wanaotumia dawa za kudhoofisha kinga ya mwili, na wale waliowekewa meno bandia.
Kwa mujibu wa Centers for Disease Control and Prevention (CDC), fangasi wa mdomoni hutokea zaidi kwa sababu zifuatazo:
Matumizi ya antibiotiki kwa muda mrefu
Matumizi ya inhaler za pumu bila kusafisha mdomo
Kinga ya mwili iliyo dhaifu, kama ilivyo kwa wagonjwa wa HIV/AIDS au saratani
Magonjwa sugu kama kisukari
Matumizi ya meno bandia bila usafi wa kutosha
Lishe duni na upungufu wa vitamini, hasa B12 na chuma
Mabaka meupe au ya cream kwenye ulimi, kuta za mashavu, fizi na paa la mdomo
Maumivu au hisia ya kuchoma mdomoni
Harufu mbaya ya mdomo
Uwezekano wa kutokwa na damu sehemu mabaka yanapokatwa
Kukohoa au ugumu wa kumeza ikiwa maambukizi yameenea hadi kwenye koo (esophagus)
Watoto wachanga na wazee
Wagonjwa wanaopata chemotherapy
Wagonjwa wa kisukari wasiodhibiti kiwango cha sukari
Wanaotumia dawa za kupunguza kinga (immunosuppressants)
Watu waliowekewa meno bandia au na usafi duni wa mdomo
Daktari huweza kuchunguza mdomo kwa macho
Mara nyingine, sampuli ya pande laini huchukuliwa kwa uchunguzi wa maabara
Kwa watu wenye dalili kwenye koo, kipimo cha endoscopy au kupima mate hufanywa
Dawa za antifungal za kupaka au kumumunya: Nystatin au Clotrimazole
Dawa za kumeza: Fluconazole au Itraconazole kwa maambukizi makali
Tiba huchukua siku 7–14 kulingana na kiwango cha maambukizi
Kumbuka: Kwa watu wanaopata oral thrush mara kwa mara, daktari huweza kuangalia sababu ya msingi kama kisukari au ukosefu wa kinga.
Osha meno vizuri mara mbili kwa siku
Safisha meno bandia kila siku na usiyaache mdomoni usiku
Tumia mouthwash au maji ya uvuguvugu baada ya kutumia inhaler ya pumu
Epuka matumizi holela ya antibiotics
Punguza matumizi ya sukari na vyakula vya kuchochea fangasi
Fangasi wa mdomoni ni maambukizi ya kawaida lakini yenye usumbufu. Kuelewa visababishi na kuchukua hatua mapema kunasaidia kuzuia kuenea kwake na marudio ya maambukizi. Usafi wa mdomo na lishe bora ni silaha muhimu katika kinga dhidi ya oral candidiasis.
Jiunge nasi WhatsApp kupata update zetuUmeionaje Makala hii.. ?
Somo hili linaelezea vipimo muhimu vya maabara vinavyotumika kutambua maambukizi ya fangasi katika sehemu mbalimbali za mwili. Litaeleza aina za vipimo, matumizi yake, na umuhimu wa kupata utambuzi sahihi kabla ya kuanza matibabu. Taarifa zinatolewa kwa mujibu wa World Health Organization (WHO) na Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Soma Zaidi...Somo hili linaangazia maambukizi ya fangasi kwa watu wenye mfumo dhaifu wa kinga, kama wagonjwa wa HIV, saratani, au waliopata tiba za kuzuia kinga (immunosuppressants). Linalelezea kwa kina kwa nini watu hawa wako hatarini zaidi, aina za maambukizi wanayokumbwa nazo, dalili, matibabu, na ushauri wa kitaalamu kwa kulinda afya yao.
Soma Zaidi...Somo hili linatoa ushauri wa kitaalamu juu ya jinsi ya kujilinda dhidi ya maambukizi ya fangasi na mambo muhimu ya kuepuka ili kulinda afya. Linazingatia mbinu za kinga binafsi, tabia bora za usafi, na miongozo ya kitaalamu kutoka World Health Organization (WHO) na taasisi za afya.
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza kwa undani kuhusu maambukizi ya fangasi kwenye sehemu za siri kwa wanawake na wanaume. Litaangazia chanzo, dalili, makundi yaliyo hatarini zaidi, vipimo, na njia bora za matibabu na kinga. Rejea kutoka taasisi kama CDC na WHO zitatumika kuthibitisha taarifa.
Soma Zaidi...Somo hili linajadili maambukizi ya fangasi yanayoathiri kucha (Onychomycosis) na nywele/ngozi ya kichwa (Tinea capitis). Tutazungumzia chanzo, dalili, makundi yaliyo hatarini, vipimo, matibabu, na ushauri wa kujikinga. Taarifa zimenukuliwa kutoka mashirika ya afya kama CDC na American Academy of Dermatology (AAD).
Soma Zaidi...Somo hili linajadili maradhi mbalimbali yanayosababishwa na au kuhusiana na fangasi, yanayoweza kuathiri viungo tofauti vya mwili. Linatoa mwanga juu ya aina za magonjwa haya, sababu, dalili, na njia za matibabu kwa mujibu wa miongozo ya taasisi za afya kama Centers for Disease Control and Prevention (CDC) na World Health Organization (WHO).
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza kwa kina maana ya fangasi, namna wanavyoishi na kuathiri mwili wa binadamu, pamoja na aina kuu za maambukizi ya fangasi. Pia litaeleza umuhimu wa utambuzi wa mapema na kujikinga dhidi ya maambukizi haya.
Soma Zaidi...Somo hili linazungumzia maambukizi ya fangasi kwenye ubongo, yanayojulikana kitaalamu kama Cryptococcal Meningitis. Maambukizi haya hutokea zaidi kwa watu wenye kinga dhaifu ya mwili. Tutajadili chanzo, dalili, makundi yaliyo hatarini, vipimo, matibabu, na ushauri wa kujikinga, kwa kuzingatia taarifa kutoka taasisi kama CDC na WHO.
Soma Zaidi...Somo hili linachunguza uhusiano kati ya maambukizi ya fangasi na afya ya akili, likielezea jinsi baadhi ya fangasi huweza kuathiri ubongo na kusababisha mabadiliko ya tabia, akili, na hisia. Taarifa hizi zinatokana na tafiti za taasisi kama National Institute of Mental Health (NIMH) na World Health Organization (WHO).
Soma Zaidi...Somo hili linaeleza aina mbalimbali za dawa za antifungal zinazotumika kutibu maambukizi ya fangasi katika maeneo tofauti ya mwili. Linaleta mwanga kuhusu jinsi dawa hizi zinavyofanya kazi, aina za dawa, njia za utoaji, na ushauri wa kitaalamu kwa matumizi sahihi. Taarifa zinatolewa kwa kufuata miongozo ya WHO na CDC.
Soma Zaidi...